De energietransitie vraagt om slimme keuzes. Nu de ruimte voor nieuwe windturbines steeds beperkter wordt – ruimtelijk, maatschappelijk én beleidsmatig – de netcapaciteit steeds vaker een knelpunt vormt en de businesscase van windprojecten onder druk staat, is het belangrijker dan ooit om strategisch na te denken over de toekomst van bestaande windparken. Wat doe je als een windpark het einde van zijn technische of economische levensduur nadert? Vernieuwing, opschaling of optimalisatie van windparken (ook wel repowering genoemd) kan de energieopbrengst aanzienlijk verhogen, vaak met slim hergebruik van bestaande infrastructuur en materialen. In andere gevallen blijkt juist levensduurverlenging een financieel én praktisch aantrekkelijke optie. In dit blog nemen we je mee in de afwegingen voor het bepalen van de juiste koers.  

De kansen en uitdagingen van repowering 

Repowering omvat uiteenlopende strategieën, zoals het vervangen van verouderde installaties door moderne, efficiëntere turbines, of het toevoegen van innovatieve oplossingen zoals energieopslag of conversietechnologieën. Deze aanpak biedt niet alleen technische voordelen, maar draagt ook bij aan bredere maatschappelijke en ecologische doelen. Moderne turbines leveren meer opwekcapaciteit per eenheid, waardoor met minder installaties méér duurzame energie kan worden opgewekt. Dankzij stillere en efficiëntere technologieën blijft de impact op de omgeving vaak beperkt. Bovendien kan bestaande infrastructuur – zoals toegangswegen, kraanopstelplaatsen, kabels en netaansluitingen – vaak (deels) worden hergebruikt, wat kosten en doorlooptijd verlaagt. 

Toch zijn er ook uitdagingen. Onder de huidige marktomstandigheden is het opstellen van een sluitende businesscase niet vanzelfsprekend. Factoren zoals stijgende kosten, beleidswijzigingen en onzekerheden in de energiemarkt spelen hierin een rol. Toch biedt repowering juist binnen deze beperkingen kansen om de businesscase te versterken, bijvoorbeeld door hogere opbrengsten per turbine en het hergebruik van bestaande infrastructuur. Daarnaast vormt netcongestie een groeiend knelpunt: het opschalen van vermogen is technisch mogelijk, maar in de praktijk vaak beperkt door een overbelast elektriciteitsnet. Repowering biedt echter ook hier kansen. Door slimme combinaties van opwek, opslag en conversie kan flexibiliteit worden ingebouwd, wat bijdraagt aan netbalans en toekomstbestendigheid. 

Wanneer repowering leidt tot meer MWh opwek per saldo, draagt het ook bij beleidsdoelen zoals de Regionale Energiestrategieën (RES), en daarnaast biedt repowering mogelijkheden voor hergebruik en recycling van materialen. Kortom: repowering is een strategische keuze die, mits goed doordacht, zowel technisch als maatschappelijk en economisch waardevol kan zijn. 

Pondera ondersteunt initiatiefnemers bij het volledige traject van repowering, van haalbaarheidsstudies tot vergunningen en van financiële analyse tot bouwbegeleiding. Met onze ervaring weten we wat er nodig is om repowering of levensduurverlenging tot een succes te maken. Zo hebben we onder andere Windpark Zeewolde, Egmond aan Zee, Wieringermeer en Hartel III begeleid bij dit traject.  

Levensduurverlenging als alternatief 

Naast repowering is ook levensduurverlenging een serieuze optie om de opbrengst van bestaande windparken te optimaliseren. In plaats van vervanging of uitbreiding, richt deze strategie zich op het langer in bedrijf houden van bestaande installaties, eventueel met beperkte technische aanpassingen of extra onderhoud. Het uitgangspunt is: hoe haal je nog gedurende een lange periode waarde uit bestaande assets, zonder direct te investeren in vernieuwing? Zeker in een markt waarin netcapaciteit beperkt is, vergunningstrajecten lang duren en investeringsruimte onder druk staat, kan het verlengen van de operationele periode van bestaande turbines een slimme tussenstap zijn. 

Levensduurverlenging vraagt om een zorgvuldige technische en economische afweging. De staat van de installatie, verwachte onderhoudskosten, verzekerbaarheid en veiligheid spelen hierbij een belangrijke rol. Zijn de masten, rotorbladen, gondels en funderingen nog veilig en betrouwbaar? Zijn er onderdelen die vervangen moeten worden? En voldoet de installatie nog aan de actuele veiligheids- en milieunormen? Tegelijkertijd biedt het kansen: de initiële investeringen zijn al afgeschreven en de infrastructuur is aanwezig.  

Het uitvoeren van een vergunningenscan is essentieel om te kunnen bepalen of de bestaande vergunningen verlengd of aangepast moeten worden. Denk aan aspecten zoals geluid, slagschaduw, natuurwetgeving en bouwvoorschriften, die sinds de oorspronkelijke vergunningverlening mogelijk zijn gewijzigd. Een tijdige en grondige scan voorkomt vertragingen en biedt duidelijkheid over de juridische ruimte voor levensduurverlenging. 

Tot slot is ook de financiële kant cruciaal. De opbrengst van oudere turbines is vaak lager, terwijl onderhoudskosten stijgen. Toch kan levensduurverlenging aantrekkelijk zijn wanneer de businesscase voor repowering (nog) niet sluitend is, bijvoorbeeld door netcongestie, onzeker beleid of beperkte investeringsruimte. In zulke gevallen biedt verlenging flexibiliteit: het houdt het park operationeel en geeft tijd om te werken aan een toekomststrategie. Zeker in een markt waarin netcongestie en onzekerheden de ruimte voor grootschalige vernieuwing beperken. Levensduurverlenging creëert hiermee ruimte om te anticiperen op toekomstige beleidswijzigingen, netuitbreidingen of technologische innovaties, waarbij de waarde van bestaande infrastructuur behouden blijft.  

Recent heeft Pondera bijgedragen aan de levensduurverlenging van windpark Egmond aan Zee. Lees meer hierover via de volgende link: Levensduurverlening van 5 jaar voor Windpark Egmond aan Zee - Pondera. 

Strategie op maat 

Een succesvolle repowering of levensduurverlenging begint met een integrale analyse met als kernvraag: hoe is de locatie economisch en technisch ook in de toekomst te benutten voor windenergie? Wat technisch mogelijk is, moet ook passen binnen de geldende milieunormen, ruimtelijke kaders en beleidsdoelstellingen. Daarnaast spelen civieltechnische en elektrische aspecten een belangrijke rol: kunnen bestaande wegen, kraanopstelplaatsen, kabels en netaansluitingen worden hergebruikt? Is er voldoende netcapaciteit beschikbaar of zijn maatwerkoplossingen nodig? En hoe verhouden de investeringen zich tot het verwachte rendement? Elk project vraagt om maatwerk en een doordachte (vergunningen)strategie. 

Download hier onze brochure Repowering van windturbines.